Ως γνωστόν, σε κάθε κατηγορούμενο που καταδικάζεται για την διάπραξη ενός αδικήματος (ανεξαρτήτως απαξίας, είτε δηλαδή τούτο τυγχάνει πλημμέλημα, είτε κακούργημα), επιβάλλονται ταυτοχρόνως, με την απόφαση του ίδιου Ποινικού Δικαστηρίου που τον κήρυξε ένοχο, τα δικαστικά έξοδα της ποινικής διαδικασίας που έλαβε χώρα σε βάρος του (προανάκριση ή προκαταρκτική εξέταση, τυχόν κύρια ανάκριση και, τελικώς, δίκη ενώπιον του ποινικού ακροατηρίου).
Η λογική ως προς την διαβάθμιση του ύψους των εξόδων αυτών, ούτως ή άλλως, ήταν ανέκαθεν η ίδια: όσο πιο υψηλόβαθμο το Ποινικό Δικαστήριο που καλείται να κρίνει την ποινική υπόθεση του εκάστοτε κατηγορουμένου, τόσο πιο μεγάλο το ποσό των δικαστικών εξόδων που υποχρεούται να καταβάλει ο ίδιος εφόσον, εντέλει, καταδικαστεί.
Η, σύμφωνα με τα παραπάνω, επιβολή των δικαστικών εξόδων προβλεπόταν ήδη στο άρθρο 577 του ισχύσαντος μέχρι 30-4-2024 ΚΠοινΔ, χωρίς όμως να καθορίζεται με την ίδια διάταξη το ύψος αυτών. Τούτα είχαν αναπροσαρμοστεί με την έκδοση της 123827/2010 Κοινής Υπουργικής Απόφασης, σύμφωνα με την οποία τα δικαστικά έξοδα που επιβάλλονταν από τα ποινικά δικαστήρια ανέρχονταν στην πράξη στα εξής, ενδεικτικώς, χρηματικά ποσά: 80,00 € σε περίπτωση καταδίκης από Μονομελές Πλημμελειοδικείο, 200,00 € επί καταδίκης από Τριμελές Πλημμελειοδικείο, 360,00 € επί καταδίκης από Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων ή από Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο και 500,00 € σε περίπτωση καταδίκης, σε δεύτερο βαθμό, από Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων ή Μεικτό Ορκωτό Εφετείο (κατόπιν έφεσης).
Μεταξύ άλλων δυσμενών τροποποιήσεων για τον κατηγορούμενο, λοιπόν, με τον νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας αυξάνονται (στην πραγματικότητα εκτοξεύονται) τα χρηματικά ποσά που αντιστοιχούν στα δικαστικά έξοδα της ποινικής διαδικασίας, αφού σύμφωνα με το νέο άρθρο 577 παρ. 2 «το ποσό των εξόδων ορίζεται με την καταδικαστική απόφαση και το ύψος τους καθορίζεται ως εξής: α) επί αποφάσεων Μονομελούς Πλημμελειοδικείου, από διακόσια (200) μέχρι τετρακόσια (400) ευρώ, β) επί αποφάσεων Τριμελούς Πλημμελειοδικείου, από εξακόσια (600) μέχρι χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ, γ) επί αποφάσεων Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου, από χίλια εξακόσια (1.600) μέχρι τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ, δ) επί αποφάσεων Μονομελούς Εφετείου, από οκτακόσια (800) μέχρι δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ, ε) επί αποφάσεων Τριμελούς Εφετείου, από χίλια διακόσια (1.200) μέχρι τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ, στ) επί αποφάσεων Μικτού Ορκωτού Εφετείου, από δύο χιλιάδες (2.000) μέχρι τέσσερις χιλιάδες (4.000) ευρώ, και μπορεί να αναπροσαρμόζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών».
Μάλιστα, στην παρ. 3 του ανωτέρω άρθρου διευκρινίζεται ότι «για τον υπολογισμό του ύψους των εξόδων λαμβάνεται υπόψη εάν η διαδικασία, συμπεριλαμβανομένης και της προδικασίας, υπήρξε δαπανηρή για το δημόσιο, ιδίως λόγω της μακροχρόνιας διάρκειας διεξαγωγής της δίκης ή της κυρίας ανακρίσεως, της διενέργειας πραγματογνωμοσύνης και των κλήσεων σημαντικού αριθμού μαρτύρων».
Διαπιστώνουμε, έτσι, ότι από 1-5-2024 (έναρξη ισχύος του νέου ΚΠοινΔ), τα δικαστικά έξοδα υπερτριπλασιάζονται. Τυχόν επιβολή λχ. δικαστικών εξόδων 400,00 € με καταδικαστική απόφαση Μονομελούς Πλημμελειοδικείου για ένα πλημμέλημα ήσσονος απαξίας, συνεπάγεται σχεδόν τετραπλασιασμό των δικαστικών εξόδων που επιβάλλονταν από το ίδιο (ομόβαθμο) δικαστήριο μέχρι 31-4-2024 (80,00 €). Η επιβάρυνση καθίσταται ακόμα πιο εξοντωτική επί καταδικαστικής απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου, όπου από 200,00 € τα δικαστικά έξοδα μπορούν να φτάσουν από 600,00 € μέχρι και τα 1.500,00 €. Όσον αφορά, δε, σε καταδικαστικές αποφάσεις για κακουργηματικές πράξεις (αρμοδιότητας είτε Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων είτε Μεικτού Ορκωτού Δικαστηρίου), το ύψος των δικαστικών εξόδων για τον καταδικασθέντα κατηγορούμενο, από 360,00 € που ήταν μέχρι πρότινος, μπορεί πλέον να φτάσει μέχρι και το ποσό των 3.000,00 €!.
Ας παραθέσουμε εδώ δύο ενδεικτικά παραδείγματα: εάν κάποιος καταδικαστεί για το (θεωρούμενο ως ελαφράς ποινικής απαξίας) πλημμέλημα της εξύβρισης, αδίκημα αρμοδιότητας Μονομελούς Πλημμελειοδικείου, τότε τα δικαστικά έξοδα σε βάρος του μπορούν να ανέλθουν μέχρι και στο ποσό των 400,00 €. Αντίστοιχα, παραπεμφθείς δημόσιος υπάλληλος ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου για το αδίκημα της ψευδούς βεβαίωσης (στην πλημμεληματική της μορφή) κινδυνεύει, εφόσον δεν του αναγνωριστεί κανένα ελαφρυντικό, με την επιβολή και ποινής φυλάκισης (έστω και με αναστολή), και χρηματικής ποινής (αφού το αδίκημα επισύρει και των δύο ειδών τις ποινές), αλλά και δικαστικών εξόδων που μπορούν να ανέλθουν (στο ανώτατο όριό τους) μέχρι και το ποσό των 1500,00 €. Με λίγα λόγια, σε τέτοιες περιπτώσεις ο νέος ΚΠοινΔ ουσιαστικά παρέχει στα Ποινικά Δικαστήρια την δυνατότητα να επιβάλλουν δικαστικά έξοδα (τα οποία, σημειωτέον, δεν συνιστούν ποινή) ισόποσα ή ακόμη και μεγαλύτερου ύψους από τις χρηματικές ποινές.
Γράφει Δημήτριος Κοντογιάννης
Δημοσιεύτηκε 30-Απρ-2024
*Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδια/ιο δικηγόρο του συγκεκριμένου τμήματος του γραφείου μας που εξειδικεύεται στον ειδικό τομέα δικαίου, αφού προηγουμένως λάβει υπόψη του/της το σύνολο των δεδομένων που θα εκτεθούν και θα μελετηθούν για την υπόθεσή σας.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο ΕΔΩ: Μίνα Καούνη & Συνεργάτες
