Συνέντευξη του επικεφαλής Επικρατείας Βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ & καθ. Πανεπιστήμιου Harvard, κ. Όθωνα Ηλιόπουλου στην Ευρώπη Κοσμίδη
Όθ. Ηλιόπουλος: Χρειαζόμαστε μια σύνθετη πολιτική πρόληψης των καταστροφών
Το βιογραφικό του Καθηγητή του Harvard Medical School Όθωνα Ηλιόπουλου και Βουλευτή Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ προκαλεί σχεδόν δέος. Οι έρευνες τους έχουν παγκόσμια επιρροή στην Ιατρική επιστήμη, ενώ είναι – δικαίως – μεταξύ των ακαδημαϊκών που απαρτίζουν το think tank του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο λόγος του Όθωνα Ηλιόπουλου δεν είναι απλά ουσιαστικός και μεστός. Είναι πηγή γνώσης και κοιτίδα λύσεων και απαντήσεων σε δύσκολους τομείς της καθημερινής ζωής και όχι μόνο.
Έχετε εικόνα για το πραγματικό μέγεθος της καταστροφής στις πληγείσες περιοχές; Είναι επαρκές το πακέτο χρηματοδότησης της ΕΕ για την αποκατάσταση των περιοχών αυτών; Πόσο εύκολο είναι και τι πρωτοβουλίες θα έπρεπε να ληφθούν ώστε να αποφύγουμε στο μέλλον παρόμοιες καταστάσεις; Στο επίπεδο της πρόληψης αλλά και της αντιμετώπισης, πιστεύετε ότι έγιναν λάθη; Και αν ναι, ποια λάθη πιστεύετε ότι ήταν καθοριστικά;
Δυστυχώς, δεν έχουμε για τίποτα προληπτική πολιτική στη χώρα μας. Δεν έχουμε προληπτική πολιτική για τα δάση, για την αντιμετώπιση των πλημμυρών, αλλά και των ασθενειών. Προληπτικές κινήσεις γίνονται, αλλά αυτές είναι μερικές και αποσπασματικές και πάρα πολλές φορές είναι συμβολικές ή επικοινωνιακές.
Χρειαζόμαστε μια σύνθετη πολιτική πρόληψης των καταστροφών, των προβλημάτων, των κρίσεων και κυρίως σχέδια, που δεν μπορεί να είναι στο συρτάρι μας, αλλά να έχουν κοινοποιηθεί σε όλους και να έχουν εκτελεστεί σε πρόβες αρκετές φορές. Αν συμβεί κάποια καταστροφή στη Βοστόνη και το νοσοκομείο χρειαστεί επειγόντως τη σύμπραξη όλων των γιατρών, ξέρω ακριβώς σε πιο δωμάτιο θα πάω αν χτυπήσει το τηλέφωνό μου και ενημερωθώ για κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ξέρω ποιος θα είναι ο επικεφαλής μου κι αυτός γνωρίζει τι θα κάνει. Θα πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε ασκήσεις προσομοίωσης και σενάρια για δασοπυρόσβεση, για πλημμύρες, για μεγάλα τροχαία ατυχήματα, για διαφυγή τοξικών αερίων. Το ίδιο δηλαδή που κάνουμε και με τις τράπεζες, όπου υπάρχουν τα λεγόμενα stress tests, για να δούμε τι θα κάνουμε αν ανέβουν ή πέσουν ξαφνικά τα επιτόκια στην αγορά, αν ξεκινήσει μια ανταγωνιστική αγορά μετοχών κ.α. Για την περίπτωση της Θεσσαλίας όλοι μιλάνε για το πως θα αντιμετωπίσουν την υγειονομική κρίση, η οποία θα έρθει και πως θα την καταγράψουν.
Έχουν περάσει 8 ημέρες από τη φονική πλημμύρα και δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιος είναι επικεφαλής υπεύθυνος για τον συντονισμό. Πέρασαν 4 ημέρες για να μάθουμε αν ο επικεφαλής είναι η περιφερειακή ή δημοτική κατά τόπους αρχή, το υπουργείο, το υφυπουργείο ή ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο ΕΟΔΥ κι αυτό, όχι γιατί οι εμπλεκόμενοι αποσύρουν τις ευθύνες τους, αλλά γιατί προσπαθούν ακόμα να συνεννοηθούν μέσα σε μια δύσκολη κατάσταση.
Την άσκηση αυτή θα έπρεπε να την έχουμε κάνει από πριν. Ακούμε πάρα πολλά πράγματα για τη διασπάθιση δημόσιου χρήματος για τα αντιπλημμυρικά έργα τα οποία δεν είχαν ποιότητα, αλλά δεν είμαι γνώστης αυτών των θεμάτων και αν υπάρχουν παραλείψεις θα τις βρει η εισαγγελέας. Όπως δεν γνωρίζω αν τα ευρωπαϊκά κονδύλια αρκούν. Είναι καλοδεχούμενα τα χρήματα, αλλά θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν είναι καινούργια χρήματα. Εξαιρώντας τα 400 εκατομμύρια που τώρα λάβαμε, τα 2,2 δισεκατομμύρια είναι επαναπροσδιορισμός και ανακατεύθυνση χρημάτων που υπήρχαν σε άλλα προγράμματα. Άρα, κατ΄ουσίαν, πήραμε μια άδεια από την ευρωπαϊκή ένωση να χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα, που σημαίνει ότι θα αφαιρεθούν από άλλα προγράμματα τα οποία δεν αξιοποιήσαμε. Το σύνολο αυτών μπορεί να είναι αρκετό, αλλά και να μην είναι. Επιμένω ότι το βασικό ερώτημα είναι τι θα έπρεπε να κάνουμε αυτές τις 8 ημέρες για να μην έρθει η υγειονομική κρίση. Η πρόταση που έκανα και έχει διανεμηθεί στον Τύπο, είναι: 1) ο άμεσος εμβολιασμός των κατοίκων των περιοχών που επλήγησαν, 2) ο άμεσος εξοπλισμός ειδικών συνεργείων και η εκπαίδευσή τους για να απομακρύνουν τα νεκρά ζώα και να μπορέσουν να απολυμάνουν την περιοχή, και 3) καθώς νομίζω ότι η έκταση της υγειονομικής κρίσης θα είναι πολύ μεγάλη τους επόμενους μήνες και άρα θα πρότεινα στις πολύ ευπαθείς περιοχές που έχουν πληγεί την πλήρη απομάκρυνση πληθυσμού από τα χωριά και τη μεταφορά τους σε αστικά κέντρα, όπου μπορούν να πλυθούν, να φάνε και να διαμείνουν σε ένα ασφαλές χώρο (ας πληρώσουμε για παράδειγμα ξενοδοχεία για να τους φιλοξενήσουν) και την υγειονομική αποκατάσταση του τόπου από ειδικά, εκπαιδευμένα συνεργεία που θα ξέρουν τι κάνουν. Δεν πρέπει να προστατεύσουμε μόνο τους κατοίκους, αλλά και τους εθελοντές, τους στρατιώτες, τους υγειονομικούς κι όσους προσεγγίσουν ένα νερό, το οποίο έχει αυτή τη στιγμή όχι μόνο μικρόβια και τοξίνες, αλλά και διαλυμένα χημικά.
To 1985, o καθοδηγητής σας στην οργάνωση φοιτητών Ιατρικής του Δημοκρατικού Αγώνα, της νεολαίας, δηλαδή, του ΚΚΕ Εσωτερικού, ο (γνωστός πρώην Πρόεδρος της Βουλής και Υπουργός των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ) κ. Νίκος Βούτσης, είχε προσπαθήσει να σας αποτρέψει από το να πάει στην Αμερική. Επιμείνατε στον στόχο σας και έχετε συμβάλει στον αγώνα της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Φαντάζομαι δεν μετανιώσατε που τον παρακούσατε. Έχετε μετανιώσει, όμως, που αποδεχτήκατε το τιμητικό κάλεσμα του Αλέξη Τσίπρα να επιστρέψετε στη χώρα και να προσφέρετε ως βουλευτής πια; Σας πληγώνει η εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα;
Θα πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε ασκήσεις προσομοίωσης και σενάρια για δασοπυρόσβεση, για πλημμύρες, για μεγάλα τροχαία ατυχήματα, για διαφυγή τοξικών αερίων
Καθόλου δεν στενοχωριέμαι. Χαίρομαι και που με τιμά που έγινε αυτή η πρόταση. Χαίρομαι που την αποδέχτηκα. Θα το ξανάκανα και σήμερα και θα το ξαναέκανα με τον τωρινό ΣΥΡΙΖΑ. Δεν γύρισα για να πάρω έναν κυβερνητικό κύκλο. Ξέρετε, στη ζωή μας, κλείνουν διάφοροι κύκλοι και ανοίγουν άλλοι. Κάποιοι φιλόσοφοι υποστηρίζουν ότι μέχρι τα 50 μας έτη προετοιμαζόμαστε γι’ αυτό που θα κάνουμε αργότερα. Νιώθω πολύ νέος. Μάζεψα μια πείρα στην ιατρική, στην πολιτική αντιμετώπιση των καταστάσεων στην Αμερική στην κλινική ιατρική και στην έρευνα, στη διοίκηση νοσοκομείου. Νομίζω, λοιπόν, ότι με αυτή την πείρα και κυρίως με τα συμπεράσματα που έβγαλα, θα ήθελα να δώσω κάτι στη χώρα που με σπούδασε δωρεάν, χωρίς να πληρώσω τίποτα σε ένα δημόσιο σχολείο και σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο. Επίσης, είχα τη δυνατότητα να δουλέψω μαζί με τον Κώστα Φωτάκη (από το 2015 μέχρι το 2019) και να το βλέπεις το τι αποτέλεσμα μετασχηματιστικό μπορεί να έχεις χαράσσοντας κάποιες καινούργιες πολιτικές είναι μια φοβερή εμπειρία. Όχι μόνο, λοιπόν, δεν μετανιώνω, αλλά χαίρομαι που είμαι στο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, γιατί μου δίνει ακόμη μεγαλύτερη δυνατότητα να συμβάλω στην εξέλιξη των πραγμάτων.
Με ποια κριτήρια θεωρείτε ότι τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να επιλέξουν τον νέο αρχηγό; Υπάρχει ο κίνδυνος διάσπασης κατά τη γνώμη σας; Ποια η καλύτερη επιλογή προσώπου για να ηγηθεί του κόμματος αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύει; Ποιες οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η νέα ηγεσία και ποια η δική σας συνδρομή την επόμενη μέρα;
Τα κριτήρια είναι ένα και μόνο: οι πολιτικές θέσεις των υποψηφίων. Χαρακτηριστικό των υποψηφίων θα έλεγα είναι πως αλληλοσυμπληρώνονται. Ο καθένας τους φωτίζει -από τη δική του πλευρά- ελλείψεις ή αλλαγές ή προοπτικές που θα πρέπει να προστεθούν στο πρόγραμμά μας και στη στρατηγική μας. Άρα, υπό αυτό το πρίσμα, δεν θεωρώ πιθανή τη διάσπαση.
Αποτελεί μια αντισυνταγματική συνθήκη το 43% που απαιτείται για να εκλεγεί κάποιος περιφερειάρχης ή δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές;
Ομολογώ πως δεν το γνώριζα μέχρι πολύ πρόσφατα. Με εκπλήσσει, για την ακρίβεια με σοκάρει, καθώς αδυνατώ να δω κάτι άλλο πέρα από πολιτικό καιροσκοπισμό και πολιτικές σκοπιμότητες που πληγώνουν το δημοκρατικό πολίτευμα.
Η αριστεία γιατί δαιμονοποιείται από τον ΣΥΡΙΖΑ; Διδάσκετε στο καλύτερο πανεπιστήμιο του κόσμου. Είστε γιατρός σε ένα από τα καλύτερα ογκολογικά νοσοκομεία του κόσμου. Δραστηριοποιείστε στον σκληρό, καπιταλιστικό, ιδιωτικό τομέα. Γνωρίζετε άπταιστα αγγλικά. Θα μπορούσε εύλογα να ειπωθεί ότι είστε το απόλυτο παράδειγμα του αυτοδημιούργητου. Τελικά, αρκούν για να πείσει κάποιος την ελληνική κοινωνία και να πρωτοστατήσει ο ίδιος στις αλλαγές που έχει ανάγκη ο τόπος; Αν όχι εσείς, τότε ποιος μπορεί να εμπνεύσει και να καθοδηγήσει;
…με αυτή την πείρα και κυρίως με τα συμπεράσματα που έβγαλα, θα ήθελα να δώσω κάτι στη χώρα που με σπούδασε δωρεάν, χωρίς να πληρώσω τίποτα σε ένα δημόσιο σχολείο και σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο
Η αριστεία, η δημοκρατία, η ελευθερία, η δικαιοσύνη και άλλες πολλές είναι έννοιες που χρησιμοποιούνται πολιτικά από τον καθένα εννοώντας διαφορετικά πράγματα και ντύνοντας τις δικές τους πολιτικές σκοπιμότητες. Η αριστερά έχει διαπρέψει στην καλώς εννοούμενη αριστεία και στην επιχειρηματικότητα. Όταν στην μεταπολεμική Ελλάδα των δηλώσεων νομιμοφροσύνης οι αριστεροί δεν έβρισκαν δουλειά στο δημόσιο (όσοι δεν ήταν στα κάτεργα των ξερονησιών) στράφηκαν στην επιχειρηματικότητα και το εμπόριο, όχι το κρατικοδίαιτο αλλά το πραγματικό.
Για μας η αριστεία δεν είναι μια ανταγωνιστική δραστηριότητα που βασίζεται στον προσωπικό ανταγωνισμό. Δεν είναι μια τιμωρητική διαδικασία που στερεί τις ευκαιρίες σε ανθρώπους. Δεν είναι μία διαδικασία βολέματος των ημετέρων και προσωπικής αυθαιρεσίας. Ας μην βιαστούν να συμφωνήσουν όλοι με αυτό γιατί έτσι την βιώσαμε τα τελευταία χρόνια με την αριστεία της Ν. Δημοκρατίας σε χώρους εκπαίδευσης και δουλειάς. Θα σας πω όμως τί είναι. Είναι η ικανότητα να βάζεις ρεαλιστικούς στόχους σαν ομάδα εργασίας που να εξυπηρετούν το κοινωνικό συμφέρον, να βρίσκεις βήματα καθημερινής και σημαντικής βελτίωσης και να απολαμβάνεις την υποστήριξη συναδέλφων και κράτους για να καλύπτεις τα κενά και να βελτιώνεσαι. Αυτή την αριστεία επαγγελλόμαστε σαν αριστερά. Στην Αμερική στα σχολεία μέσης εκπαίδευσης δίνουν έπαθλο στο παιδί που πήρε την καλύτερη βαθμολογία στο μάθημα αλλά και σε παραπάνω από ένα παιδιά που είχαν την καλύτερη βελτίωση και έκαναν προσπάθεια μέσα στην χρονιά. Την αριστεία δεν την έχεις όταν την επαγγέλλεσαι αλλά όταν την επιδιώκεις !
Πως κρίνετε το δίδυμο Χρυσοχοϊδη-Αγαπηδάκη ως προς τα πρώτα δείγματα γραφής του στο Υπουργείο Υγείας;
Δεν γνωρίζω αν οφείλεται στα πρόσωπα ή στις δομές, αλλά το αποτέλεσμα των ενεργειών το κρίνω ανεπαρκές. Πολύ λίγα, πολύ αργά. Τονίζω ξανά: δεν ξέρω αν οφείλεται στα πρόσωπα ή στις δομές. Θα ήταν, όμως, ευχάριστο αν τα πρόσωπα θα μπορούσαν να υπερβούν πολλές φορές τις δομές και να τις διαμορφώσουν έτσι ώστε να έχουμε ένα θετικό πρόσημο στο κράτος πρόνοιας.
Τι προβλέπετε για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας; Καταδικάζετε τις ενέργειες του Πούτιν;
Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Μεταφερθήκαμε από την Αττική και τη Θεσσαλία στην περιοχή της Κριμαίας. Αδιαμφισβήτητα, ο πόλεμος έχει φοβερές επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο, τις οποίες ζούμε κι εμείς, εδώ. Με ανησυχεί πάρα πολύ, καθώς δυστυχώς βόμβες εμπλουτισμένου ουρανίου μεταφέρονται στην Ουκρανία από την Αμερική. Δεν έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην ψυχραιμία και στην ορθή κρίση των διεθνών οργανισμών. Ζήσαμε τραγικές στιγμές στην ανθρωπότητα και στο πρόσφατο παρελθόν και δεν θα ήθελα να τις ζήσουν ούτε τα παιδιά μας, ούτε τα εγγόνια μας.
Αναφορικά με το αν καταδικάζω τον Πούτιν: τον καταδικάζω πολύ λιγότερο απ’ ότι οι υπόλοιποι.
Η Ρωσία είναι μία μεγάλη δύναμη και οδηγήθηκε σε αυτόν τον πόλεμο, μετά από συνεχείς παραβιάσεις των συμφωνιών (του Ντονάσκ) το 2015. Είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε ότι το συνοριακό σου κράτος μπορεί να μπει στο ΝΑΤΟ, όταν εσύ είσαι η Ρωσία. Είναι το αντίστροφο και το αντίστοιχο με τον πόλεμο, κατά την κρίση του Κόλπου των Χοίρων, όταν ήταν ο Κέννεντυ Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και προσπαθούσαν να μεταφέρουν οι σοβιετικοί του Χρουστσέφ πυραύλους εδάφους αέρος στην Κούβα. Υπάρχουν κάποια στρατηγικά συμφέροντα τα οποία δεν μπορείς να αφήσεις να ανατραπούν, γιατί δείχνεις έπειτα ότι είσαι σε δυσμενέστατη θέση. Όταν ο Γκορμπατσέφ είχε καταλύσει το σοβιετικό πολίτευμα, είχε υπογράψει το ΝΑΤΟ μία διεθνή συμφωνία ότι δεν θα επεκταθεί. Αυτή, όμως, καταστρατηγήθηκε πάρα πολλές φορές, όπως τώρα με την είσοδο της Δανίας και Σουηδίας, φτάνοντας μέχρι τα πραγματικά φυσικά σύνορα της Ρωσίας. Ήταν αναπόφευκτο αυτό να δημιουργήσει μια κρίση. Δεν δικαιολογώ τον πόλεμο, γιατί είναι πάντα μία κακή λύση, αλλά καταλαβαίνω πως πάρα πολλοί λόγοι έχουν οδηγήσει σε αυτή τη σύρραξη. Ελπίζω να τελειώσει γρήγορα.
Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι βασικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν στα ελληνικά πανεπιστήμια για να προσφέρουν περισσότερα στους φοιτητές τους, αλλά και στην παγκόσμια κοινότητα της καινοτομίας, της επιστημονικής ανέλιξης και της τεχνολογικής εξέλιξης;
Τα ελληνικά πανεπιστήμια πρέπει να χρηματοδοτηθούν. Κάποτε το να μπεις στο πανεπιστήμιο σήμαινε ότι λάμβανες το εισιτήριο για μια θέση στην αγορά εργασίας και μια επαγγελματική επιτυχία. Αυτή τη στιγμή, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και Παγκόσμια, αυτό δεν αρκεί, γιατί η γνώση έχει αυξηθεί και γιατί, επίσης, οι επαγγελματικές ικανότητες αλλάζουν συνέχεια, απρόβλεπτα και με ταχύ ρυθμό. Βλέπουμε σήμερα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, πια το βάρος της επαγγελματικής εκπαίδευσης να έχει απαγκιστρωθεί ανεπιστρεπτί από το Γυμνάσιο, κι από το πανεπιστήμιο μεταφέρεται πλέον στις μεταπτυχιακές σχολές.
Στην Ελλάδα, όμως, δεν έχουμε μεταπτυχιακές σχολές, έχουμε μεταπτυχιακές δραστηριότητες. Πιστεύω λοιπόν, πέραν από την ανάγκη χρηματοδότησης των ελληνικών πανεπιστημίων, στη διαμόρφωση ενός συστήματος εκπαίδευσης, όπου το σχολείο θα σε μαθαίνει να σκέφτεσαι, να μαθαίνεις και να ερευνάς τον κόσμο, χρησιμοποιώντας και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Πιστεύω ότι οι μαθητές από την Α’ Δημοτικού πρέπει να έχουν ηλεκτρονικό υπολογιστή, ατομικά. Χρειάζεται να αλλάξει το σύστημα διδασκαλίας από τη συσσώρευση των γνώσεων στην καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας και της σύνθεσης των πληροφοριών. Το πανεπιστήμιο έπειτα πρέπει να δίνει μια μεγάλη βάση, αντίστοιχη των κολεγίων του εξωτερικού, για την περαιτέρω επαγγελματική σου αποκατάσταση, ειδικά σε τομείς αιχμής που θα τους χρειαζόμαστε όλο και περισσότερο, με εξειδικευμένες σπουδές εν συνεχεία στα μεταπτυχιακά.
Σίγουρα ένας απόφοιτος της πληροφορικής του πανεπιστημίου μπορεί να βρει δουλειά, αλλά σύντομα οι θέσεις εργασίας θα απαιτούν ακόμη μεγαλύτερη εξειδίκευση, θέτοντας έτσι ως βασική προϋπόθεση το μεταπτυχιακό ή το διδακτορικό. Το 2015, είχαμε επισκεφτεί την ιατρική σχολή Αθηνών, ως εξωτερικοί κριτές και είχαμε διαμορφώσει μια πλήρη πρόταση με μια σειρά από μεταπτυχιακά και διδακτορικά που θα μπορούσαν να σχηματίσουν μια ανεξάρτητη, μεταπανεπιστημιακή μεταπτυχιακή σχολή. Τι χρειάζονται, λοιπόν, τα πανεπιστήμιά μας σήμερα; Σίγουρα, περισσότερη σύνδεση με τα όμορά τους στο εξωτερικό, αλλά όχι έτσι όπως γίνεται από την κυβέρνηση της ΝΔ, δίνοντας σε κάποια πανεπιστήμια του εξωτερικού να έρθουν στην Ελλάδα και να εξυπηρετήσουν ερχόμενα τους δικούς τους σκοπούς. Αυτό δεν συμβαίνει στην Ευρώπη, όπου περιορίζεται η πνευματική ιδιοκτησία και προφυλάσσεται. Δεν ανοίγουν σωρηδόν πανεπιστήμια. Έτσι, λοιπόν, κρίνω ότι πρέπει να έρθουν, ανοίγοντας θέσεις για καθηγητές όλων των βαθμίδων, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα διπλής σχέσης εργασίας και με το πανεπιστήμιό τους στο εξωτερικό και με την Ελλάδα.
Κάτι αντίστοιχο, συμβαίνει στην Κίνα. Πάνω από όλα, αυτό που πρωτίστως χρειάζεται καθώς έχουμε πολύ καλούς ερευνητές, είναι μια γερή χρηματοδότηση. Ο λόγος που το Harvard, το Stanford κ.α. είναι πανεπιστήμια γνωστά, είναι γιατί διαθέτουν τεράστια κονδύλια για ερευνητικές και μεταπτυχιακές σπουδές. Δεν βασίζονται στην ποιότητα της διδασκαλίας. Η ποιότητα της διδασκαλίας εξαρτάται από την ερευνητική δραστηριότητα του δασκάλου. Διδάσκω ό,τι ξέρω καλύτερα. Δεν διδάσκω ό,τι γράφει το βιβλίο. Στο Γυμνάσιο μπορεί κάποιος να βασίζεται σε ό,τι αναφέρεται στο βιβλίο Βιολογίας και να το μεταφέρει στους μαθητές. Στους φοιτητές διδάσκω αυτό που ερευνώ και γνωρίζω καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον και κάθε φορά που το διδάσκω κάθε χρονιά, είναι διαφορετικό από την προηγούμενη γιατί το έχω εμπλουτίσει με γνώση. Χρειαζόμαστε διδασκαλία από ανθρώπους που ερευνούν και άρα, τόνωση της ερευνητικής δραστηριότητας. Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών της Αμερικής έχει έναν προϋπολογισμό 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων -αν δεν κάνω λάθος- για επιχορηγήσεις. Αναλογικά, με βάση τον πληθυσμός μας πάντα, συγκριτικά είμαστε στο λιγότερο από 1% του ιδανικού αυτού ορίου. Αν πιστεύουμε ότι δεν θέλουμε να είμαστε μια μεταπρατική χώρα, μια χώρα αποικία και θέλουμε να δημιουργήσουμε μια παραγωγή που θα βασίζεται σε δικές μας πνευματικές και υλικές δυνάμεις, ανταγωνιζόμενοι ισότιμα τις δυτικές χώρες, θα πρέπει να ενισχύσουμε την παιδεία την έρευνα. Η ενίσχυση δεν γίνεται με το να φέρουμε το Columbia στην Ελλάδα ή να στέλνουμε τους φοιτητές μας στο Columbia. Η ενίσχυση γίνεται με το να αναπτύξουμε περαιτέρω τις εξαιρετικές δραστηριότητες που έχει για παράδειγμα το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
